Giao dịch thỏa thuận, khớp lệnh chứng khoán, lô giao dịch chứng khoán và hướng xử lý lô lẻ

Ba sàn chứng khoán lớn nhất tại Việt Nam (HoSE, HNX và UPCoM) đều có 2 cách thức giao dịch là giao dịch thỏa thuận và giao dịch khớp lệnh.

Với việc phân loại, quy trình khớp lệnh được chia thành hai loại chính là khớp lệnh định kỳ và khớp lệnh liên tục. Trong bài viết, đã được đề cập đến khái niệm “lô giao dịch chứng khoán” và cách xử lý lô lẻ. Hãy cùng tìm hiểu và phân tích những khái niệm này, từ những điều chưa rõ đến những khái niệm phổ biến, để mang lại sự hiểu biết rõ ràng cho nhà đầu tư.

Giao dịch thỏa thuận

Đây là phương thức bên mua và bên bán sẽ tự thỏa thuận với nhau các điều kiện trong cuộc giao dịch như giá, khối lượng, hình thức thanh toán. Sau đó sẽ thông báo cho công ty chứng khoán đại diện của hai bên. Trong trường hợp mà bạn muốn giao dịch nhưng còn chưa xác định đối tượng thì có thể liên hệ với công ty chứng khoán của mình để nhập lệnh chào mua hay chào bán. Khi tìm được đối tượng và đi đến thỏa thuận, công ty chứng khoán sẽ đại diện nhà đầu tư thực hiện cuộc giao dịch.

Giao dịch thỏa thuận sẽ được thực hiện trong suốt phiên, trừ giờ nghỉ trưa của công ty chứng khoán. Lệnh thỏa thuận thường có hiệu lực trong ngày và mức giá bạn đặt phải nằm trong biên độ dao động của hôm đó. Theo quy định thì nhà đầu tư sẽ không được giao dịch thỏa thuận trong ngày đầu tiên của cổ phiếu, chứng chỉ quỹ niêm yết hoặc làm thủ tục đăng ký giao dịch trên sàn chứng khoán.

Lưu ý:

• Là lệnh giao dịch thỏa thuận không được phép huỷ. Trong thời gian của phiên giao dịch, nếu công ty chứng khoán của bạn nhập sai lệnh thỏa thuận thì được sửa nhưng bên đó phải xuất trình lệnh gốc và được đối tác, cũng như Sở Giao dịch chứng khoán chấp thuận.

• Giá trị giao dịch thỏa thuận không được dùng nhằm mục đích tính toán những chỉ số như HNX-Index, VN-Index, UPCoM-Index…

Giao dịch thỏa thuận là gì?

Khớp lệnh chứng khoán

Khớp lệnh trong chứng khoán

Khớp lệnh định kỳ

Thường khớp lệnh định kỳ chỉ áp dụng tại sàn HoSE vào khung giờ:

• 9h-9h15: phiên khớp lệnh định kỳ xác định giá mở cửa (ATO).

• 14h30-14h45: phiên khớp lệnh định kỳ nhằm xác định mức giá đóng cửa.

Bạn không thể sửa lệnh trong 2 khung giờ này.

Phương thức khớp lệnh định kỳ được hoạt động trên cơ sở khớp các lệnh mua cũng như lệnh bán tại cùng một thời điểm xác định. Giá thực hiện định nghĩa là giá có khối lượng giao dịch lớn nhất. Nếu có nhiều giá thỏa mãn tiêu chí này thì giá cổ phiếu sẽ trùng hay gần với giá của lần khớp lệnh gần nhất được chọn.

Phương thức này giúp nhà đầu tư đặt lệnh ưu tiên, mua giá cao hơn và lệnh bán giá thấp hơn được thực hiện trước. Trong trường hợp lệnh mua, bán có mức giá cùng nhau, thì lệnh nào được nhập vào trước thì lệnh đó sẽ được ưu tiên thực hiện trước.

Khớp lệnh liên tục

Thời gian mà lệnh này được áp dụng tại sàn HoSE là từ 9h15-11h30 và 13h-14h30, tại sàn HNX là 9h-11h30 và 13h-14h30, với sàn UPCoM là suốt phiên giao dịch trừ giờ nghỉ trưa. Với khớp lệnh liên tục thì nhà đầu tư được hủy, cũng như sửa lệnh trong thời gian khớp lệnh.

Khác biệt giữa khớp lệnh liên tục so với khớp lệnh định kỳ chính là sự tức thì, bởi nguyên tắc khớp lệnh liên tục là so khớp lệnh mua/ bán ngay khi nhà đầu tư đưa vào hệ thống giao dịch, thay vì phải cộng dồn và chờ đến một thời điểm nhất định. Các lệnh có được mức giá tốt nhất (mua cao hay bán thấp) thường sẽ được ưu tiên thực hiện trước. Nếu nhiều lệnh có cùng mức giá như nhau sinh ra thì lệnh nào vào hệ thống trước sẽ thực hiện trước.

Lô giao dịch chứng khoán

Lô giao dịch chứng khoán

Lô giao dịch nghĩa là trong giao dịch khớp lệnh số lượng cổ phiếu tối thiểu được đưa cho mỗi lệnh vào thị trường.

Từ đầu năm 2021, thì các lô giao dịch trên cả ba sàn chứng khoán HoSE, HNX và UPCoM được thống nhất là 100 đơn vị. Nghĩa là bạn phải giao dịch khớp lệnh với số lượng ít nhất 100 cổ phiếu và nhất định phải là bội số của 100.

Nếu giao dịch số cổ phiếu từ 1 đến 99 cổ phiếu thì sẽ được xếp vào diện giao dịch lô lẻ. Lô lẻ thường diễn ra do việc trả cổ tức bằng hình thức cổ phiếu, phát hành cổ phiếu thưởng, tách cổ phiếu, hay thực hiện quyền mua cổ phiếu.

Hướng xử lý lô lẻ

Hướng xử lý lô lẻ

Với hình thức giao dịch cổ phiếu lô lẻ trên sàn HoSE

Bạn có thể đặt lệnh bán trực tiếp trên bảng giá công ty chứng khoán (nên chọn phần giao dịch lô lẻ) nếu công ty chứng khoán của bạn cung cấp tính năng này. Hoặc bạn có thể bán lại cho công ty chứng khoán và thực hiện ký vào hợp đồng mua, bán chứng khoán lô lẻ rồi sau đó gửi lại cho họ. Sau khi có xác minh chứng từ Trung tâm Lưu ký chứng khoán (VSD), lúc này công ty chứng khoán sẽ hạch toán rút cổ phiếu lô lẻ của nhà đầu tư đã bán, và ghi số tiền tương ứng vào tài khoản giao dịch của bạn.

Giá bán cổ phiếu lô lẻ được ước tính bằng 90% giá tham chiếu tại ngày ký hợp đồng hoặc là giá sàn ngày giao dịch hôm đó, có khi sẽ tùy thuộc quy định của từng công ty chứng khoán.

Giao dịch cổ phiếu lô lẻ trên sàn HNX và UpCom

Bạn có thể đặt lệnh bán bằng một trong các cách sau đây. Có thể bán lô lẻ trực tiếp trên app của công ty chứng khoán, hay là đặt lệnh qua nhân viên quản lý tài khoản hoặc đặt lệnh qua tổng đài, hoặc tới trực tiếp công ty chứng khoán để giao dịch.

Lệnh giao dịch lô lẻ sau khi được khớp lệnh cũng sẽ được thanh toán bù trừ như các lệnh giao dịch bình thường. Cả 2 mức giá bán phụ thuộc, giá chờ mua đối ứng trên sàn HNX hoặc sàn UpCoM.

Lời kết

Stock Insight mong rằng qua bài viết sau bạn đã có thể hiểu rõ hơn về giao dịch thỏa thuận, khớp lệnh chứng khoán, lô giao dịch chứng khoán và hướng xử lý lô lẻ. Đặc biệt, trong đầu tư nắm rõ và hiểu được những kiến thức căn bản mới giúp bạn thành công trên chặng đường thị trường chứng khoán không ngừng thay đổi này. Một chiến lược đầu tư đúng đắn và giao dịch chứng khoán thành công sẽ giúp bạn thêm tự tin. Chúc bạn đầu tư thành công!