Kiến thức

Giải đáp thắc mắc thường gặp khi chơi chứng khoán phái sinh

Chia sẻ trên: 2000

Chứng khoán phái sinh là một trong các sản phẩm chứng khoán thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư trong thời gian gần đây. Tận dụng được lợi thế đòn bẩy, giao dịch bù trừ nhanh chóng và không bị giới hạn về cổ phiếu nắm giữ chính là những ưu điểm nổi bật của loại hình chứng khoán này. Nếu bạn đang có ý định đầu tư chứng khoán phái sinh, bài viết dưới đây sẽ giải đáp các thắc mắc để giao dịch diễn ra thuận lợi và hiệu quả.

>> Xem thêm: Chứng khoán phái sinh là gì? Nhận diện công cụ kiếm tiền

Phái sinh có những loại sản phẩm nào?

Phái sinh có 4 loại hợp đồng là hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn và hợp đồng hoán đổi. Trong đó:

Hợp đồng kỳ hạn là việc thỏa thuận mua bán 1 tài sản cơ sở ở 1 thời điểm xác định trong tương lai ở 1 mức giá được xác định ở thời điểm ký kết.
Hợp đồng tương lai là thỏa thuận mua hoặc bán 1 loại tài sản cơ sở theo mức giá chuyển giao tại 1 thời điểm trong tương lai.

Chứng khoán phái sinh có 4 loại sản phẩm, nhưng chỉ có hợp đồng tương lai đang được giao dịch trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Hợp đồng quyền chọn là hợp đồng cho phép nhà đầu tư có quyền mua hoặc bán 1 tài sản cơ sở tại 1 thời điểm xác định trong tương lai với mức giá đã được định từ khi ký kết.
Hợp đồng hoán đổi là loại thỏa thuận giữa 2 bên đối tác trao đổi dòng tiền của bên này để lấy 1 dòng tiền của bên kia.

Mặc dù có 4 loại hợp đồng, tuy nhiên hiện nay ở thị trường Việt Nam, hợp đồng phái sinh là sản phẩm duy nhất đang hoạt động. Hợp đồng này dựa trên chỉ số cổ phiếu VN30 và HNX30.

Giao dịch phái sinh khác giao dịch chứng khoán cơ sở như thế nào?

Trước hết, phái sinh khác với giao dịch cổ phiếu là thời gian nắm giữ. Với giao dịch cơ sở, nhà đầu tư có thể nắm giữ cổ phiếu lâu dài, trừ khi cổ phiếu bị hủy niêm yết trên sàn chứng khoán. Trong khi đó với giao dịch phái sinh, nhà đầu tư cần lưu ý thời gian đáo hạn của hợp đồng.

Thị trường phái sinh và cơ sở có sự khác nhau cơ bản khi thực hiện giao dịch mua bán

Đòn bẩy tài chính hay giao dịch ký quỹ chính là điều giúp nhà đầu tư dễ dàng thực hiện giao dịch ở thị trường phái sinh. Tùy theo từng công ty chứng khoán, mức ký quỹ sẽ có sự khác nhau cơ bản.

Thêm nữa, phái sinh giao dịch trong ngày nên nhà đầu tư cần thanh toán toàn bộ lỗ và lãi mỗi ngày. Nếu tài khoản lỗ ròng, nhà đầu tư cần trả toàn bộ tiền lỗ này, chậm nhất là 9h sáng hôm sau. Nếu tài khoản lãi ròng, nhà đầu tư sẽ được trả phần lợi nhuận này sau 11h sáng hôm sau. Trong khi đó, ở thị trường cơ sở, nhà đầu tư chỉ thực hiện giao dịch T+, lãi và lỗ sẽ hiện thực hóa khi giao dịch mua bán thành công.

Hợp đồng tương lai được thanh toán như thế nào?

Hợp đồng tương lai có thể được thanh toán bằng tiền mặt hoặc tài sản

Hợp đồng tương lai có thể thanh toán bằng tiền mặt hoặc chuyển giao vật chất. Nguyên tắc thanh toán sẽ được quy định tại mẫu hợp đồng tương lai mà nhà đầu tư ký kết. Với thanh toán bằng tiền mặt, giá trị thanh toán sẽ tính trên lời lỗ của khoản ký quỹ của nhà đầu tư khi giá trị hợp đồng có biến động. Với thanh toán bằng vật chất, tại thời điểm đáo hạn, bên mua sẽ chuyển tiền và bên bán sẽ chuyển giao tài sản thông qua hệ thống thanh toán của Trung tâm thanh toán bù trừ.

Nhà đầu tư cần bao nhiêu tiền để tham gia thị trường phái sinh?

Các hợp đồng phái sinh có thường có quy mô lớn, nhưng các sàn giao dịch đều cấp margin, đồng nghĩa với việc nhà đầu tư chỉ cần đặt cọc 1 khoản tiền để thực hiện nghĩa vụ thanh toán. Tỷ lệ ký quỹ theo Trung tâm lưu ký chứng khoán là 13%, các công ty chứng khoán thường yêu cầu mức ký quỹ cao từ 15-20% để phòng ngừa rủi ro. Chẳng hạn như HSC cần khách hàng nộp tiền ký quỹ tối thiểu là 20 triệu đồng để có thể thực hiện giao dịch phái sinh.

Ngoài ra, nhà đầu tư có thể dựa trên quy mô hợp động để tính toán ra mức ký quỹ ban đầu. Ví dụ, nhà đầu tư tham gia HĐTL với quy mô 1000 điểm *100.000 đồng = 100.000.000 đồng, mức ký quỹ ban đầu theo Trung tâm lưu ký chứng khoán là 13%, nhà đầu tư cần bỏ ra mức ký quỹ tối thiểu 13 triệu đồng để mua hợp đồng tương lai này.

Để thực hiện giao dịch phái sinh, nhà đầu tư cần chuẩn bị gì?

Để tham gia giao dịch phái sinh nhà đầu tư cần:

Đăng ký tài khoản giao dịch tại công ty chứng khoán uy tín và là thành viên của thị trường phái sinh. Nhà đầu tư có thể mở tài khoản online nhanh chóng chỉ trong 3 phút tại HSC. Với 18 năm kinh nghiệm trong thị trường chứng khoán, nhà đầu tư có thể nhận được những tư vấn cần thiết để chọn ra hợp đồng tương lai với thời hạn đầu tư hợp lý.

Nhà đầu tư có thể mở tài khoản nhanh chóng và nhận nhiều ưu đãi với HSC

Trước khi bắt đầu giao dịch, nhà đầu tư cần nộp tiền ký quỹ theo quy định. Tại HSC, mức ký quỹ tối thiểu để bắt đầu thực hiện hợp đồng tương lai là 20 triệu đồng.
Sau khi mở tài khoản, cũng như nộp tiền ký quỹ, nhà đầu tư tiến hành giao dịch HĐTL theo hướng dẫn của chuyên gia tài chính và bổ sung ký quỹ khi được yêu cầu.

Cách tính lãi lỗ của hợp đồng tương lai

Với hợp đồng tương lai mở mới trong ngày:

Lãi/ lỗ vị thế mới mở = (Giá thanh toán cuối ngày – Giá giao dịch) * Hệ số nhân * Số lượng hợp đồng

Với các hợp đồng tương lai mà nhà đầu tư đang nắm giữ:

Lãi/ lỗ với với vị thế đã có = (Giá thanh toán cuối ngày – Giá thanh toán cuối ngày liền trước) * Hệ số nhân * Số lượng hợp đồng.

Với hợp đồng đến thời điểm đáo hạn:

Khoản thanh toán cuối cùng = (Giá thanh toán cuối cùng – Giá thanh toán cuối ngày giao dịch liền trước) * Hệ số nhân * Số lượng hợp đồng.

Trong đó, giá thanh toán cuối cùng được xác định dựa trên chỉ số cổ phiếu trên thị trường cơ sở vào ngày giao dịch cuối cùng.

Tham gia thị trường phái sinh, nhà đầu tư có cơ hội kiếm được khoản lợi nhuận khổng lồ nếu thực hiện giao dịch mua bán đúng thời điểm. Hi vọng với những chia sẻ trên đây, nhà đầu tư có thể hiểu rõ hơn về chứng khoán phái sinh. Liên hệ với HSC ngay hôm nay để mở tài khoản và bắt tay chinh phục thị trường tài chính sôi động này nhé.

Các bài viết liên quan