Kiến thức

Bàn về tâm lý đám đông khi thị trường giảm sâu

Chia sẻ trên: 8640

Ảnh hưởng của tâm lý đám đông đến giá cổ phiếu

Ở bất kỳ thời điểm nào, thị trường tài chính luôn bị chi phối bởi lòng tham và nỗi sợ hãi. Tâm lý đám đông dùng để chỉ trong một nhóm các nhà đầu tư, nhà đầu tư riêng lẻ thường dựa vào hành động của các nhà đầu tư khác để hành động. Khi người ta mua vào, mình cũng mua vào, khi người ta bán ra mình cũng bán ra. Tâm lý đám đông cũng ồ ạt chạy theo một hướng và xuất hiện trong hai trường hợp: Một là, các nhà đầu tư quá hưng phấn; hai là các nhà đầu tư quá sợ hãi. cả hai trường hợp trên đều nguy hiểm như nhau. Quá hưng phấn sẽ dễ tạo ra giá ảo, không thực chất, còn quá sợ hãi thì bán tháo tất cả để “cắt lỗ”. Tâm lý đám đông trên thị trường chứng khoán là yếu tố quan trọng tác động đến sự tăng hay giảm giá cổ phiếu. Khi đám đông đua nhau mua một cổ phiếu thì giá cổ phiếu đó sẽ tăng, và ngược lại.

tâm lý đám đông khi thị trường giảm sâu

Tâm lý đám đông được cho là một nhược điểm cố hữu trên thị trường chứng khoán toàn cầu, đặc biệt tại Việt Nam. Khi thị trường tiêu cực, nó gây ra hiệu ứng domino (phản ứng chuỗi xảy ra khi một thay đổi nhỏ tại điểm gốc của hệ có thể gây ra những thay đổi tương tự tại các điểm lân cận, từ đó lan tỏa ra các điểm xa hơn và tạo ra một chuỗi thay đổi tuyến tính khiến thị trường trở nên hoảng loạn và gây ra việc bán tháo cổ phiếu của nhà đầu tư.

Thực tế cho thấy, nhà đầu tư nhỏ lẻ thích nghe ngóng thông tin nội bộ hay những thông tin đột biến về doanh nghiệp nào đó để mua cổ phiếu với kỳ vọng tăng giá mạnh trong tương lai gần hơn là phân tích và tìm hiểu kỹ về mô hình kinh doanh, chỉ số tài chính của doanh nghiệp đó. Bên cạnh đó, tâm lý thích mua theo "đội lái", rỉ tai nhau rằng cổ phiếu này có "đội lái, có game" cũng chi phối phần lớn quyết định mua bán, giao dịch của nhà đầu tư cá nhân. Điều này góp phần tạo ra tâm lý đám đông của các nhà đầu tư cá nhân chạy theo những cổ phiếu có tin đồn thất thiệt, những thông tin không chính xác hoặc những cổ phiếu có nhu cầu mua ảo do bị một hoặc một số nhóm người thao túng.

Chẳng hạn như sự kiện biển Đông 2014 khiến thị trường giảm mạnh, đó chính là hệ lụy của tâm lý hoảng loạn của nhà đầu tư ồ ạt bán ra. Hầu hết nhà đầu tư đặt lệnh bán đều cho biết lo ngại tình hình căng thẳng trên biển Đông diễn biến phức tạp hơn. Trong đó, phần lớn những người phản ứng thái quá với thông tin về biển Đông và bán ra chứng khoán đều là các nhà đầu tư trong nước. Một số nhà đầu tư khi thấy nhiều cổ phiếu trụ cột quay đầu giảm mạnh cũng nóng ruột nên đặt lệnh bán, tạo ra làn sóng bán tháo. Tuy nhiên, nếu đi sâu vào phân tích thì có thể thấy rằng sự kiện biển Đông chỉ tác động một phần đến thị trường, chính tâm lý đám đông của nhiều nhà đầu tư cá nhân khiến thị trường giảm sâu trong bối cảnh kinh tế vĩ mô vẫn đang ổn định và có nhiều chuyển biến tích cực. Kết quả sản xuất kinh doanh quý 1/2014 của các công ty niêm yết đã công bố cho thấy tình hình khả quan hơn, tỉ lệ doanh nghiệp bị lỗ đã giảm. Đặc biệt, dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài quý 1/2014 đã tăng gấp hai lần so với cùng kỳ năm ngoái. Còn các nhà đầu tư nước ngoài vẫn liên tục mua ròng trong thời gian gần đây.

Qua đó có thể thấy một khi có thông tin bất lợi nào đó, các nhà đầu tư cá nhân sẽ bị tác động tâm lý và đua nhau bán tháo. Trong khi đó, những nhà đầu tư tổ chức sẽ bình tĩnh hơn, phân tích đầy đủ những tác động trước khi có động thái mua vào hay bán ra. Động thái mua ròng của khối ngoại trái ngược với xu hướng bán tháo của nhà đầu tư nội phiên này là một ví dụ.